Máy thủy bình còn được gọi là máy thủy chuẩn dùng để do chênh lệch độ cao giữa các điểm trên mặt đất theo phương pháp đo cao hình học. Độ chính xác của máy phụ thuộc vào độ nhạy bén của ống thăng bằng dài và độ phóng đại của ống kính. 

 

Phân loại máy thủy bình

Hiện nay người ta phân loại máy  thủy bình dựa trên 2 yếu tố là nguyên lý hoạt động và chức năng của thiết bị.

1.Dựa vào nguyên lý hoạt động ta có được 2 loại như sau:

• Máy thủy bình điện tử hay còn đc gọi là máy cân bằng laser: Sử dụng năng lượng pin hoặc điện để đo và lưu trữ trong bộ nhớ của máy.

• Máy thủy bình tự động: Máy có hệ thống cân bằng tự động và bù trừ sai số.

2. Dựa trên độ chính xác cao ta có 3 loại như sau:

1. Máy thủy bình có độ chính xác thấp: sai số đo khép từ 2 - 2.5 mm

2. Máy thủy bình có độ chính xác trung bình: sai số đo khép từ 1 - 2 mm
3. Máy thủy bình có độ chính xác cao: sai số đo khép dưới 1 mm

Công dụng và cách sử dụng máy thủy bình.

1.Máy cân bằng laser

1. Máy cân bằng laser được dùng để xác định những điểm cân bằng, đường ngang vuông góc hoặc xác định độ thẳng đứng, từ ấy giúp các kĩ sư xây dựng tiến hàng xây dựng nhanh chóng, bảo đảm tính chính xác trong công việc.

2. Cách sử dụng máy cân bằng laser không quá khó, người dùng thực hiện theo một số bước sau đây:

• Bước 1: Mở nguồn, thông thường máy cân bằng laser sẽ dùng được cả pin và sạc trực tiếp, nguồn điện của là 220V. Sử dụng nút ON/OFF để bật/tắt nguồn cho máy.
• Bước 2: Cân bằng máy, máy laser có hệ thống tự động cân bằng. Song, với các độ nghiêng quá lớn thì máy sẽ không thể tự thăng bằng mà phát ra những âm thanh báo động. Vì vậy người dùng buộc phải tiến hành thăng bằng cho máy bằng cách điều chuẩn chân máy.
• Bước 3: Tiến hành đo: Trên đỉnh máy có những phím có chức năng để thực hiện các nhiệm vụ đo, đáp ứng những mục đích đo khác nhau mà người dùng cần.
• Bước 4: Ghi chép các số liệu đo được

2.Máy thủy bình tự động

Máy thủy bình tự động là thiết bị trắc địa nhằm mục đích chủ yếu dùng đo chênh cao, từ số đọc trên Mia ( hay còn gọi là thước đo độ cao ), người ta sẽ tính ra được độ cao cần dẫn truyền. Máy thủy bình tự động đo độ cao theo tia ngắm nằm ngang được sử dụng trong xây dựng lưới cao độ, san lấp mặt bằng và truyền dẫn cao độ. Sai số cán loại máy thủy bình tự động thông dụng đạt độ chính xác từ khoảng 0.8mm đến không quá 2.5mm

Cách sử dụng máy thủy bình tự động:

1. Kiểm tra máy thủy bình:

• Bước 1: Kiểm tra 3 ốc khoá chân, dựng máy chắc chắn
• Bước 2: Kiểm tra trục đứng, trục ngang
• Bước 3: Kiểm tra vi ngang, di máy sang phải, sang trái mà tâm ngắm không bị thay đổi là đạt.
• Bước 4: Kiểm tra bọt thủy, thử xoay 180° , 360° nếu bọt thủy vẫn ở trong vòng là đạt
• Bước 5: Kiểm tra đối quang: xa gần đều nhìn thấy, điều quang ảnh vật không nhảy là được
• Bước 6: Kiểm tra bộ phận tự động

• Cân cho bọt thủy tròn vào giữa ngắm 1 điểm. Dùng núm vi động vê trái, phải mà điểm ngắm không thay đổi là được
• Quay máy nhiều lần rồi ngắm lại điểm ngắm đầu để kiểm tra độ rung và độ chính xác của máy

• Bước 7: Kiểm tra sai số góc bằng phương pháp 2 trạm.

2. Tìm vị trí đặt máy 

• Đặt máy thủy bình nằm cân bằng giữa hai điểm A, B tại phương vị bất cứ chổ nào trên mặt sàn, nơi cần đo đạc và nên chọn bề mặt tương đối bằng phẳng để tiết kiếm thời gian cân chỉnh máy. Phương vị đặt máy tốt nhất là cao hơn phương vị của mốc A chiều cao chuẩn để truyền cao độ. 

3. Cách cân máy thủy bình tự động

• Khi cân máy, ta cần kéo chân máy ra đến chiều cao ngang cổ hoặc cằm để tư thế thoải mái, dễ dàng hơn khi đọc kết quả. Đặt máy ở vị trí thích hợp sao cho chân máy vững vàng
• Sau đó, ta đặt máy vào chân, kiểm tra bọt thủy. Nếu như bọt thủy nằm ở bên nào tức là bên đó đang cao thì cần hạ chân phía bên bọt thủy cao xuống sao cho bọt thủy chạy vào vòng tròn và khoá chân lại.  Cuối cùng chỉ cần vặn 3 ốc cân bằng để đưa bọt thủy vào tâm là hoàn tất việc cân máy.

4. Đo dạc

• Cách đo máy thủy bình là ngắm vào Mia. Ta tiến hành điều quang sao cho hình ảnh Mia trong ống ngắm của máy được rõ ràng nhất.
• Cách đọc số trên Mia: Căn cứ theo 2 số trên Mia là m và dm. Còn 2 số đọc ghi trên chữ E đơn vị là cm và mm. Mỗi khấc đen hoặc đỏ trên Mia tương ứng 10mm. Ngoài ra chúng ta có thể sử dụng mặt sau của Mia.

5. Tính cao độ

• Để dẫn truyền độ cao từ điểm A (có chiều cao là hA) tới điểm B chưa biết chiều cao thì cần bắt ảnh Mia tại điểm A là đọc được số chỉ giữa là x. Quay máy đo cao độ sang điểm B và đọc được chỉ số giữa trên Mia tại điểm B là y.
• Chênh cao giữa điểm A và B là: h = x - y. Độ cao của điểm B là hB = h + ( x - y )
• Ý nghĩa các số đã đọc : Số đọc chỉ giữa = (số đọc chỉ trên + số đọc chỉ dưới)/2.

 Các lưu ý khi sử dụng máy thủy bình:

• Khi sử dụng máy thủy bình trên nền đất không ổn dịnh ta cần bố trí chân máy vững chắc và đặt máy cố định để tránh hiện tưởng lún hoặc rung trong quá trình đọc số.
• Bọt thủy luôn phải nằm ở vị trí vòng tròn khi ta quay máy ở các vị trí của bản đồ. Nếu không nằm ở vị trí chính giữa thì theo quy định không được lệch quá 1mm.
• Trong quá trính sử dụng cần bảo quản tránh nơi có độ ẩm cao sẽ làm máy bị mốc hoặc dính nước sẽ ảnh hưởng đến khả năng nhìn Mia. Tránh sử dụng dưới trời mưa hoặc nắng gắt nhiệt độ cao mà không có dù che
• Tránh sử dụng trong thời tiết bất thường làm ảnh hưởng đến mục tiêu ngắm bị rung
• Khi làm việc trên diện tích rộng lớn, người sử dụng cần cho máy vào hộp cần thận trước khi di chuyển. Giúp tăng thời gian sử dụng và hạn chế sai số tự nhiên của máy.
• Thường xuyên kiểm tra máy thủy bình. Kiểm định, hiệu chuẩn sản phẩm đúng thời gian quy định để đạt được độ chính xác cao nhất. Nếu trong quá trình sử dụng thấy dấu hiệu bất  thường của kết quả đo hãy liên hệ với những đơn vị sửa chữa, hiệu chuẩn, kiểm định để tránh trường hợp xấu xảy ra.
• Ngoài ra, Mia là công cụ đi kèm không thể thiếu đối máy thủy bình tự động nên ta cần bảo quản tránh hư hại, mất hoặc mờ số

Trên đây là các bước để nhận biết và sử dụng máy thủy bình một cách đơn giản, chính xác nhất. Với sự hướng dẫn trên kính chúc quý khách hoàn thành công việc suôn sẽ.Liên hệ ngay với công ty Trắc địa Bình Dương qua hotline: 0784 365 986 - 0989 666 717 để được tư vấn chi tiết hơn!

Trắc địa Bình Dương

1094 Huỳnh Văn Lũy, P. Phú Mỹ, TP Thủ Dầu Một, Bình Dương

Điện thoại: 0274 777 2227 - 0989 666 717 - 0784 365 986

Email: tracdiaplus@gmail.com